Ποιός ήταν ο Bob Fosse;

Τον Απρίλιο του 2019 έκανε πρεμιέρα στην Αμερική η μίνι σειρά 8 επεισοδίων του FX “Fosse/Verdon”, η οποία εξιστορεί την επαγγελματική και προσωπική σχέση του εμβληματικού χορογράφου και σκηνοθέτη Bob Fosse με τη χορεύτρια-ηθοποιό Gwen Verdon, με τους Sam Rockwell και Michelle Williams στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Ο Βob Fosse ήταν πολλά πράγματα μαζί: θρυλικός σκηνοθέτης, γνωστός για τα “Cabaret”, “Sweet Charity”, “All that Jazz”, και πληθώρα άλλων επιτυχιών του Broadway· καινοτόμος χορογράφος, εισήγαγε ένα νέο στυλ χορού που συνεχίζει μέχρι και σήμερα· και ιδιαιτέρως πολύπλοκη προσωπικότητα. Με αφορμή την τηλεοπτική παραγωγή, που προσπαθεί να φωτίσει την άγνωστη στο ευρύ κοινό πολυετή συνύπαρξη και συνεργασία του Fosse με τη χορεύτρια Verdon, η οποία συνέβαλε καταλυτικά στη δημιουργία ορισμένων από τις μεγαλύτερές του επιτυχίες, χωρίς η συμβολή της αυτή να λάβει την αντίστοιχη αναγνώριση, παρουσιάζουμε ορισμένα βασικά στοιχεία σχετικά με τη ζωή και την καριέρα του:

1) Έχει κερδίσει περισσότερα βραβεία Tony από οποιονδήποτε άλλον για τις χορογραφίες του

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του ο Fosse κέρδισε συνολικά 8 Tony χορογραφίας, κάτι που τον καθιστά τον πιο πολυβραβευμένο καλλιτέχνη όλων των εποχών στη συγκεκριμένη κατηγορία των βραβείων Tony. Η πρώτη βράβευση ήρθε το 1955, για την πρωτότυπη παραγωγή του “The Pajama Game” στο Broadway, και στις υπόλοιπες δουλειές του που κέρδισαν συμπεριλαμβάνονται τα “Sweet Charity” και “Pippin”.

Το 1973 ο Fosse κατέκτησε άλλο ένα ρεκόρ βραβείων, ως ο μοναδικός καλλιτέχνης, έως και σήμερα, που έχει κερδίσει Tony, Oscar και Emmy μέσα στην ίδια χρονιά. Και τα τρία ήταν βραβεία σκηνοθεσίας: για το “Pippin” στο Broadway, για την κινηματογραφική μεταφορά του “Cabaret”, και την τηλεοπτική παραγωγή “Liza with a Z: A Concert for Television” με τη Liza Minelli.

2) Ξεκίνησε την καριέρα του ως χορευτής

Έχοντας ως είδωλο τον Fred Astaire, ο Fosse ξεκίνησε την καριέρα του ως χορευτής, με όνειρο να πατήσει στα χνάρια του. Μετά από αρκετές συμμετοχές σε περιοδεύουσες παραστάσεις, ο Fosse πέρασε στην οθόνη, και είχε συμβόλαιο ως χορευτής με την MGM για ένα διάστημα πριν μεταπηδήσει στο Broadway. Η πρώτη του δουλειά ως χορογράφου ήταν το “The Pajama Game” το 1954.

«Όταν ξεκίνησα ήθελα να γίνω ένας Fred Astaire», είχε δηλώσει στο περιοδικό Dance Magazine το 1969, «και μετά από αυτό ένας Jerome Robbins. Αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι υπήρχε πάντοτε κάποιος από τον οποίο ο χορευτής ή ο χορογράφος έπαιρνε εντολές. Έτσι αποφάσισα ότι θέλω να γίνω σκηνοθέτης, και συγκεκριμένα ένας George Abbott. Αλλά καθώς μεγάλωνα εγκατέλειψα αυτή την ιδέα της λατρείας προς το είδωλο. Δεν ήθελα να μιμηθώ κανέναν. Ήθελα μόνο να κάνω τα πράγματα που μπορούσα να κάνω – και να διασκεδάσω κάνοντάς τα».

3) Είχε παντρευτεί 3 φορές

Το 1947, στην ηλικία των 20 ετών, ο Fosse παντρεύτηκε τη χορευτική του παρτενέρ Mary Ann Niles. Ο γάμος αυτός κράτησε μόλις 2 χρόνια. Το 1952, παντρεύτηκε τη χορεύτρια Joan McCracken, με την οποία έμεινε έως το διαζύγιό τους το 1959, αν και φημολογείται πως την απατούσε συστηματικά με την Gwen Verdon. Ο τελευταίος γάμος του, και ο μεγαλύτερος σε διάρκεια, ήταν με την Verdon, χορεύτρια-ηθοποιό με την οποία συνεργάστηκαν για πρώτη φορά το 1955 στο “Damn Yankees”, το δεύτερο musical που χορογράφησε στο Broadway.

Σύμφωνα με τον βιογράφο του, Fosse Sam Wasson (στο βιβλίο του οποίου βασίστηκε η σειρά “Fosse/Verdon”), ο Fosse ήταν επιφυλακτικός ως προς το να αναθέσει στη Verdon τον γυναικείο πρωταγωνιστικό ρόλο, και ζήτησε πρώτα να τη συναντήσει και να προβάρουν μαζί, ώστε να δει αν θα μπορούσαν να συνεργαστούν. Από το πρώτο νούμερο της πρόβας, "Whatever Lola Wants," η Verdon μαγεύτηκε: «Βλέποντας τον Bob Fosse να χρησιμοποιεί με απίστευτη ευκολία τα βασικότερα τρικ του stripping», γράφει ο Wasson, "βγάζοντας αόρατα γάντια και κουνώντας τα υποτιθέμενα στήθη του, [η Verdon] ένιωσε να παραδίνεται. Ήταν φανταστικός.».

Από αυτή τη συνάντηση γεννήθηκε μια επαγγελματική και ερωτική σχέση που θα διαρκούσε δεκαετίες. Ο Fosse και η Verdon παντρεύτηκαν το 1960, και, αν και χώρισαν το 1971 – μετά από αρκετές απιστίες από την πλευρά του Fosse – δεν πήραν διαζύγιο έως και τον θάνατό του το 1987.

4) Ένα από τα πιο αναγνωρισμένα έργα του είναι επίσης αυτοβιογραφικό

Ακόμη κι αν το όνομα του Bob Fosse είναι σε κάποιους άγνωστο, το πιθανότερο είναι ότι έχουν ακουστά την αναγνωρισμένη ταινία του 1979 “All That Jazz”, η οποία επικεντρώνεται στον χαρακτήρα του γυναικά χορογράφου-σκηνοθέτη Joe Gideon (στον ρόλο ο Roy Scheider), που παλεύει με τον αλκοολισμό, την εργασιομανία και τον εθισμό στα ναρκωτικά. Στην ταινία συμπρωταγωνιστούσε η ηθοποιός Leland Palmer στον ρόλο της Audrey Paris, την κινηματογραφική εκδοχή της Verdon, ενώ η τότε σύντροφος του Fosse, Ann Reinking, έπαιζε τον εαυτό της ως η σύντροφος του Gideon, Katie Jagger. Πρόκειται για ένα βαθιά προσωπικό και ειλικρινές αυτοβιογραφικό πορτρέτο του Fosse που κέρδισε 4 βραβεία Oscar, όπως και την τρίτη υποψηφιότητά του για Oscar σκηνοθεσίας.

5) Υπέφερε από επιληψία και προβλήματα ψυχικής υγείας

Ο Fosse διαγνώστηκε με επιληψία το 1961, όταν εκδήλωσε επιλητπική κρίση κατά τη διάρκεια των προβών ενός νέου έργου, του “The Conquering Hero”. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Wasson στο βιβλίο “Fosse”, ο χορογράφος υπέφερε επίσης από κατάθλιψη. «Στον Fosse άρεσε να αστειεύεται σχετικά με τον θάνατο και το να πεθάνεις, μόνο που τα έλεγε απολύτως σοβαρά», γράφει ο Wasson. Παρακολουθούνταν τακτικά από τον ψυχίατρο Dr. Clifford Sager, και έπαιρνε μια μείξη Benzedrine και Seconal για να αντιμετωπίσει τις μεταπτώσεις στη διάθεση, με το οποίο διατηρούσε την ισορροπία ανάμεσα στα «πάνω» και τα «κάτω» του.

6) Το χαρακτηριστικό στυλ του Fosse έχει κρυφή ιστορία

Στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μιας τυπικής χορογραφίας του Fosse περιλαμβάνονται τα στρογγυλά μαύρα καπέλα, τα λευκά γάντια, και οι γωνιώδεις κινήσεις: χορευτές που προβάλλουν τα άκρα ή τους γοφούς τους, ή απομονώνουν ένα μέρος του σώματος κάθε φορά, στυλ που εισήγαγε ο Fosse. Σε ένα άρθρο των New York Times από το 1996 αναφέρονταν ότι ο Fosse είχε δηλώσει πως του άρεσαν τα καπέλα γιατί ο ίδιος είχε αρχίσει να χάνει τα μαλλιά του από την ηλικία των 17. Η εφημερίδα, όμως, προέβαλε το επιχείρημα ότι «εάν αυτό ήταν αλήθεια, σε καμία περίπτωση δεν θα σήκωνε το καπέλο με τα δυο χέρια πάνω από το κεφάλι, δε θα το έπαιζε ανέμελα και με χάρη στα δυο δάχτυλα, ή δε θα το πετούσε εντελώς. Ο λόγος που λάτρευε τα καπέλα ήταν γιατί τραβούσαν την προσοχή στο ανατομικό στοιχείο με τη μεγαλύτερη σημασία στις χορογραφίες του – το κεφάλι.».

Επιμέλεια: Έβελυν Σδούκου

Πηγές: harpersbazaar.com, huffingtonpost.gr, imdb.com, vanityfair.com, Warner Bros, Pinterest